5 tips voor een succesvolle transformatie tot leidinggevende

Een andere relatie

De verschillen tussen jouw functioneren en presteren als medewerker ten opzichte van jouw nieuwe rol als leidinggevende zijn zichtbaar geworden. Je hebt nu meer verantwoordelijkheid, maar ook meer zorgen. Er is bijvoorbeeld gedoe in het team, je bent tactisch of strategisch gesprekspartner geworden en mag sturen op resultaat of declarabiliteit. Men verwacht dat je jouw teamleden aanspreekt op hun gedrag, waardoor je vaak ziet dat de relatie met jouw teamleden verandert. Ook ik heb dit proces meegemaakt en deel mijn ervaring met jou, zodat jij ervan kan leren.  

Mijn verhaal: van talentvolle volleybalspeler tot bondscoach

Als talentvolle speler die genoeg had aan zichzelf begon ik ooit mijn carrière. Ik groeide uit tot een ervaren speler, werd aanvoerder en vervolgens de coach. Een geleidelijke groei in kennis, kunde, ervaring en volwassenheid. Voor mij is deze weg natuurlijk verlopen, maar zeker niet zonder uitdagende obstakels te moeten nemen.

Tijdens deze reis groeiden ook de verantwoordelijkheden. Waar je als jonge speler vooral bezig was met jouw eigen ontwikkeling en jouw functioneren op de training, voel je je als ervaren speler al meer verantwoordelijk voor de kwaliteit en het resultaat tijdens de training én wedstrijd.

Als teamcaptain ben je bezig met de kwaliteit en het resultaat van de groep, jouw eigen prestatie en de prestatie van je medespelers. En vaak ook nog met het algemene welzijn van je medespelers. Een cultuurbewaker, zogezegd.

Als coach ben je druk met alles wat hierboven genoemd is. Maar daarbovenop ben je ook nog eens verantwoordelijk voor het budgetteren en inrichten van je programma, het selecteren van je spelers en natuurlijk de sportieve prestaties van je team. Het nemen van belangrijke beslissingen is jouw dagelijkse werk. Je bent als het ware simultaan aan het schaken op de strategische, tactische en operationele borden tegelijk.

Wat in alle rollen en op alle niveaus belangrijk is en ook behouden moet blijven is de ongebreidelde passie voor de sport. De focus op groei, ontwikkeling en presteren. Net als het succesvol omgaan met teleurstellingen en het tonen van veerkracht belangrijke elementen zijn.

Eigenaar zijn van jouw eigen proces én dat van je team, verantwoordelijk voor je eigen gedrag en presteren: leiderschap dus! Om jou te helpen in deze transitie tot een effectieve leider, geef ik je vijf gouden tips 😀. 

Tip 1: Wees een voorbeeld

Ga voorop in de strijd, doe wat je zegt en zeg wat je doet. Zorg dat mensen op je kunnen vertrouwen. Je medewerkers volgen tenslotte wat je doet, niet wat je zegt, denkt of vindt. De leidinggevende die in deze onrustige en onzekere tijden goed en gemotiveerd kan blijven functioneren door mentaal, fysiek en emotioneel vitaal te blijven is een voorbeeld voor anderen.

De sporter die iedere dag weer voorop loopt bij de warming-up, z’n materiaal tiptop in orde heeft, mentaal altijd helemaal klaar is voor de wedstrijd en een tactisch strijdplan heeft, kan zo’n voorbeeld zijn.

Tip 2: Wees authentiek

Leiderschap is niet gebonden aan een formele rol of formele positie. Jouw kernwaarden en jouw diepste zingeving zijn leidend voor je gedrag. Wees eerlijk naar jezelf toe en jouw omgeving; deel bijvoorbeeld ook jouw eigen uitdagingen en onzekerheden met anderen. Je leert ook door gewoon dingen te doen en fouten te maken.

Je hoeft geen aanvoerder, topspeler of coach te zijn om de kwaliteiten van een authentieke leider in je te hebben. Iedereen kan een authentieke leider in het team en op het veld zijn. Juist in deze coronacrisis kun je dit laten zien!

Tip 3: Ken de visie en missie van jouw bedrijf

Waar wil jouw bedrijf naartoe? Waar staan jullie voor? En met welke kernwaarden? Als het goed is werkt iedereen volgens de routekaart van het bedrijf. Toch?! Zo weet je dus ook welke doelen en activiteiten je samen met jouw team kunt formuleren en dat helpt weer om het werk als zinvol, uitdagend en plezierig te ervaren.

Mijn volleybalteam wist bijvoorbeeld voor ieder toernooi precies wat onze doelstellingen waren. Welke medaille wilden we winnen? Ook wisten we heel goed waarmee we succesvol waren en waar we extra aandacht aan moesten schenken. Zo maakten we een gameplan dat ons de grootste kans op succes zou geven.

Tip 4: Persoonlijk leiderschap

Als je niet in staat bent om jezelf te leiden kun je geen leiding geven aan anderen. Ken jezelf, ken je talenten, je overtuigingen, je normen en waarden. Herken en erken wie je bent en wat je voorkeuren zijn in gedrag en dan vooral het gedrag dat je onder druk laat zien. En begrijp waar dat vandaan komt en hoe je het effectief kunt inzetten.

Beschrijf je persoonlijke missie. Ken de belangrijkste redenen waarvoor je iedere dag je bed uitkomt en met passie, bevlogenheid en motivatie aan de slag gaat. Daar gaat het om bij persoonlijk leiderschap. 

Tip 5: Vergroot je kennis

Weet welke belangrijke managementdenkers er zijn en welke theorieën en modellen ze hebben ontwikkeld. Maar weet vooral hoe deze toe te passen. Hoe te organiseren, te coachen en jouw team te trainen.

In de opleiding tot volleybaltrainer gebruikten we altijd het drieluik: praatje, plaatje, daadje. Dus eerste de uitleg van de oefening, dit vervolgens voor laten doen en dan zelf oefenen. En nogmaals oefenen. Tot je erbij neervalt. En dan nogmaals. Trainen is essentieel om nieuwe kennis, vaardigheden en automatismen te ontwikkelen!

Bonustip

Een proactieve leerhouding naar jezelf en jouw medewerkers toe is - naast motivatie, enthousiasme en eigenaarschap - van zeer groot belang voor het kunnen leren van nieuwe kennis en vaardigheden en zal je ver brengen. Laat ‘een leven lang leren’ je motto zijn. Als je als leidinggevende succesvol wilt zijn, dient het ontwikkelen van jezelf en van je mensen namelijk topprioriteit te zijn! 

Zelfs de meest succesvolle sporter of sportteam moet het succes iedere keer weer verdienen. Ikzelf trainde uren per dag op mijn basistechnieken, die ik echt al tienduizenden keren had herhaald. Om dat te kunnen wordt er een leergierige en nieuwsgierige houding van je verlangd. Na een gewonnen finale tegen de wereldkampioen Italië begon het na 2 dagen rust gewoon weer van voren af aan. ‘Je bent zo goed als de laatste wedstrijd’ zegt men niet zonder reden 😊.