Stephen R. Covey, auteur van "De Zeven Eigenschappen van Effectief Leiderschap," introduceerde het concept van luisteren op vijf niveaus. De niveaus helpen begrijpen hoe we beter kunnen luisteren en communiceren als leiders. 

Niveau 1: Niet luisteren

Het eerste niveau, zoals de naam al aangeeft, houdt in dat je simpelweg niet luistert. Je bent fysiek aanwezig, maar je gedachten dwalen af naar andere zaken, zoals je telefoon, e-mails of andere zorgen. Dit niveau van luisteren is destructief voor leiders, omdat het de relaties met je teamleden kan schaden en hen het gevoel kan geven dat ze niet gehoord worden.
Voorbeeld: Stel je voor dat je als leider een teamvergadering bijwoont, maar je bent constant afgeleid door je telefoon. Je kijkt niet op als teamleden spreken en negeert hun bijdragen. Dit gebrek aan aandacht kan het vertrouwen en de betrokkenheid van je team verminderen. Ze voelen zich niet gehoord en wellicht zelfs in de steek gelaten.

Niveau 2: Doen alsof je luistert

Je bent wel fysiek aanwezig tijdens een gesprek, maar niet echt betrokken. Je luistert slechts oppervlakkig zonder werkelijk te begrijpen of zich te interesseren voor wat de ander te zeggen heeft. Dit kan de communicatie belemmeren en leiden tot gebrek aan wederzijds begrip en respect.
Voorbeeld: Een medewerker komt bij je met een opmerking over ‘eerder naar huis willen’ terwijl jij druk bezig bent met het schrijven van een belangrijke mail. Jouw ‘uh-hu’s’ zijn niet van de lucht en er is geen oogcontact. Na afloop denk je: waar heb ik eigenlijk ‘ja, is goed’  op gezegd?

Niveau 3: Selectief Luisteren

Op dit niveau luister je selectief naar wat je wilt horen. Je pikt alleen de informatie op die overeenkomt met je eigen overtuigingen en vooroordelen. Als leider kan selectief luisteren leiden tot tunnelvisie en beslissingen die niet gebaseerd zijn op een volledig begrip van de situatie. Je loopt het risico potentieel waardevolle inzichten van je medewerkers niet te horen en dus te negeren.
Voorbeeld: Een medewerker geeft aan dat er enkele problemen zijn met de huidige werkmethode, maar je negeert deze feedback omdat je denkt dat alles goed verloopt. Uitverdedigen of weerleggen is dan een natuurlijke reflex. Hierdoor loop je de kans mis om het werkproces te verbeteren.
Covey zegt dat de eerste drie niveaus van luisteren vooral gebruikt worden om te antwoorden. Je luistert met de bedoeling om snel te reageren of te antwoorden op wat de ander zegt. Je kunt je eigen standpunt, advies, of oplossing al in gedachten hebben terwijl de ander aan het praten is. Het draait om het voorbereiden van je reactie in plaats van echt te begrijpen wat de ander te zeggen heeft.