Maar die kerstspeech komt uit je hart en hoef je toch niet voor te bereiden?

Toch wel, en dat geldt óók voor zeer ervaren sprekers. Want het geven van een kerstspeech is echt iets anders dan een bevlogen verhaal geven over meerjarenplannen of strategische visies. Die presentaties gaan over de inhoud. De leidinggevenden die ik tegenkom zijn daar vaak al best goed in. Het gaat immers over jouw plannen en ambities. Daar wil je draagvlak voor, dus daar steek je veel voorbereiding in. Zodat je op het moment suprême vol trots, met vuurwerk en met alle energie jouw publiek overtuigt van jouw verhaal.

Al die voorbereiding heb je toch niet nodig om een kerstspeech te geven? Dat kan ook in de week voor de kerstborrel. Of op de dag zelf, of uit je hoofd (en hart). Je weet welke doelen gehaald zijn, hoeveel de omzet steeg ten opzichte van vorig jaar en wie er op een bepaald gebied uitblonk. Je zet het achter elkaar, maakt nog een grapje en klaar is Kees. Je neemt je applaus in ontvangst en de borrel begint. Maar hoeveel van jouw medewerkers gaan zich die speech nog herinneren? Of sterker nog; hoeveel van jouw medewerkers gaan zich geraakt voelen door jouw woorden, zich extra betrokken voelen bij jouw bedrijf en het komend jaar extra gemotiveerd weer aan de slag?

De kerstspeech is een geval apart

Ik vind het zelf ook makkelijker om visies en doelen te presenteren dan om het DOOR-team als leider motiverend toe te speken met complimenten en warme woorden. En ik weet van mezelf dat ik goed kan presenteren. Maar bij mijn eerste kerstspeech stond ik haperend en met knikkende knieën te spreken. Ik wilde het zo graag goed doen, en ook vanuit mijn hart laten komen. Maar ik besefte me dat ik het toch niet goed genoeg doordacht en voorbereid had. En dus gaf ik een speech ‘die best goed ging’, maar die niemand zich herinnert. En waar ik vooral een grote kans heb laten liggen. Want dit was een moment waarop ik kon excelleren en het team oprecht kon laten weten en voelen hoe trots ik op ze ben. Dat ze echt veel betekenen voor onze klanten. Helaas, ik verzandde in een standaard speech: een risicoloos grijzemuizenverhaal met algemene complimenten. Dat wil ik beter doen. Daarom ging ik op zoek naar manieren om mijn volgende speech impact te laten maken. Dit zijn de valkuilen en tips die ik volgende keer zeker meeneem:

Vermijd deze valkuilen bij het voorbereiden van je kerstspeech

1. Speel geen Sinterklaas (of Kerstman). Met Kerstmis hebben leidinggevenden vaak de neiging om gedrag te vertonen dat ze de rest van het jaar niet vertonen. Een kerstpakket geven is uiteraard iets wat je alleen tegen het einde van het jaar doet. Maar als je je mensen het hele jaar door nauwelijks persoonlijke aandacht geeft, wat zijn jouw warme woorden met kerst dan waard? Die zijn dan niet echt; net als Sinterklaas en de kerstman. Toon je waardering dus veel vaker en wacht niet op kerst.

2. Vertellen dat ze volgend jaar nóg harder gaan werken. Je bent trots op het werk dat afgelopen jaar verzet is. En dat wil je je mensen laten weten. Vermijd dan dat je verhaal het gevoel geeft dat het nog steeds niet genoeg was door te zeggen dat er volgend jaar een nieuwe uitdaging wacht en er nog een tandje bij moet. Dan doe je je compliment weer teniet. Kijk dus niet te veel vooruit, maar geniet vooral samen van wat bereikt is.

3. Complimenten geven over behaalde resultaten. Door de nadruk te leggen op de resultaten, doe je het proces te kort. Natuurlijk mag je trots zijn op al die nieuwe klanten of die gestegen klanttevredenheid. Maar de manier waarop jouw team deze doelen behaalden, is veel belangrijker. Dat zegt namelijk meer over de inzet en het gedrag van het team.

4. Resultaten benoemen waar niet iedereen aan heeft bijgedragen. Het werk in je bedrijf of team bestaat uit zoveel verschillende onderdelen. Dus niet iedereen werkt aan hetzelfde. Als je dan alleen overkoepelende bedrijfstargets of juist hele teamspecifieke successen benoemt, voelt een deel van je toehoorders zich niet gezien.

5. In het verlengde van punt 4: Teams, groepen of prestaties vergeten. En dat begint al met je openingszin. Zo woonde ik ooit een kerstspeech bij waarbij de directeur begon met de zin ‘mannen, het was een geweldig jaar!’. Zorg dus ervoor dat je weet waar je mensen mee bezig zijn. En let erop dat je iedereen aanspreekt in je formulering.

Gebruik deze tips om je speech nóg beter te maken

1. Laat je speech gaan over wat belangrijk is voor je bedrijf. En daarmee bedoel ik juist niet de gestegen omzet of behaalde resultaten. Dit is hèt moment om invulling te geven aan de toegevoegde waarde van de organisatie voor de omgeving. Waar je trots op bent. Wat jullie impact is, welke kansen jullie bieden of aan welke toekomst jullie werken. En dus ook wat voor goeds je producten doen. Storytelling is daarbij een handige vorm. Bij DOOR zijn we bijvoorbeeld heel erg trots op onze tevredenheidscore van een 9.83 op onafhankelijk onderzoek van CEDEO. Maar dat zegt niets over onze impact op de mensen die we trainen. Als ik dit getal vertaal naar al die leiders die we helpen om effectiever en met meer zelfvertrouwen leiding te geven, naar teams die boven zichzelf uitstijgen en daarmee bedrijven overeind houden, of naar gecreëerde werkgelegenheid, dan komt het tot leven. Dat is waar mijn team iedere dag aan werkt, met als gevolg die 9.83. Dus laat platte cijfers leven en statistieken een verhaal vertellen!

2. Benoem wat er goed gedaan is, niet wat goed gegaan is. Alleen maar ingaan op goede resultaten gaat, volgens onderzoekster Carol Dweck, in op de fixed mindset van mensen. Door te benoemen dat de omzet met 5% steeg, bevestig je dat je mensen dat konden. Het is immers gelukt. Hoe dat tot stand kwam, en dat kan ook geluk of een gunstige markt zijn, blijft dan buiten beschouwing. Zo geef je geen prikkel om beter te worden en toon je geen inzicht in bijvoorbeeld de samenwerking tussen afdelingen, het luisteren naar de klant of de tegenslagen die zijn overwonnen om tot dat succes te komen. Door in te gaan op het proces dat achter het succes lag, geef je aandacht aan het gedrag waarvan je wilt dat het groeit. Dan ga je in op de growth mindset van mensen en help je hen beter te functioneren. Lees hier de blog over fixed en growth mindset.

3. Bereid je verhaal voor. Ik had achteraf te weinig tijd aan mijn kerstspeech besteed. Ik dacht dat waardering uitspreken aan mijn team makkelijk zou zijn. Maar op het laatst realiseerde ik mij pas welke impact mijn woorden konden maken. Dus knikten mijn knieën, want het bleek toch lastiger om de opbouw ter plekke te bedenken, om de juiste woorden te vinden en om de juiste mensen te bedanken. Dus begin nu alvast op te schrijven aan wie je je waardering wilt uitspreken, wat belangrijk voor je is en hoe je dit wilt zeggen.

4. Oefen. En daar is lef voor nodig. Want veel leiders denken ‘ik kan dit wel’. Je hebt immers voor heter vuren gestaan dan je eigen medewerkers die op de borrel staan te wachten. Voorkom daarom dat je speech (achteraf) uitblonk in nietszeggendheid, door een try-out voor een klein publiek te plannen. Zorg ervoor dat dit testpubliek bestaat uit insiders uit je bedrijf. Die kunnen je namelijk ook vertellen of je mensen, prestaties of groepen vergeten bent.

Wil je hulp nodig bij het schrijven of oefenen van je kerstspeech?

Dan ben je daar niet de enige in. We zien bij DOOR dat dichterbij kerst meer leidinggevenden en CEO’s de weg vinden naar onze presentatietrainingen of 1-op-1 coaching. Deze leiders willen komende kerst hun mensen op een inspirerende manier naar de kerstboom sturen. En daar helpen we jou ook graag bij.